1.Որքա՞ն է α մասնիկի լիցքը: Ընտրիր ճիշտ տարբերակը:
Ալֆա մասնիկները ունեն +2 լիցք, ինչը նշանակում է, որ դրանք դրական լիցքավորված են:
2. Ո՞րն է նախադասության սխալ շարունակությունը:
(Պատասխանը կարող է լինել մեկից ավելի)
Քիմիական տարրի միջուկները
ունեն բացասական լիցք
ունեն նույն թվով պրոտոններ
իրարից տարբերվում են պրոտոնների թվով
իրարից տարբերվում են էլեկտրոնների թվով
3. Ինչպե՞ս է փոխվում ռադիոակտիվ տարրի կարգաթիվը,երբ միջուկը նեյտրոն է արձակում:
Երբ միջուկը արձակում է նեյտրոն, ռադիոակտիվ տարրի ատոմային թիվը մնում է անփոփոխ, քանի որ ատոմային թիվը սահմանվում է որպես ատոմի միջուկի պրոտոնների քանակ։ Նեյտրոնները լիցք չունեն, ուստի չեն ազդում տարրի ատոմային թվի վրա։ Այնուամենայնիվ, նեյտրոնի արտանետումը մեկով նվազեցնում է միջուկի զանգվածային թիվը, քանի որ նեյտրոնը ենթատոմային մասնիկ է, որի զանգվածը մոտավորապես 1 ատոմային զանգվածի միավոր է։
4.Հենվելով ատոմի կառուցվածքի վերաբերյալ ձեր գիտելիքների վրա, որոշեք, թե քանի՞ նեյտրոն կա 16 8O-ի միջուկում:
8
5.Ելնելով ատոմի կառուցվածքի վերաբերյալ ժամանակակից պատկերացումներից, որոշեք թե քանի՞ պրոտոն է պարունակում 6429Cu+2դրական իոնը:
29
6.Միջուկային ռեակցիաների ժամանակ ինչպե՞ս է փոխվում ռադիոակտիվ տարրի կարգաթիվը, երբ նրա միջուկը α մասնիկ է արձակում:
Երբ միջուկը արձակում է ալֆա մասնիկ, նրա ատոմային թիվը նվազում է 2-ով, քանի որ ալֆա մասնիկը հելիումի միջուկ է, որը պարունակում է երկու պրոտոն և երկու նեյտրոն։ Երբ միջուկից ալֆա մասնիկ է արտանետվում, միջուկում պրոտոնների թիվը նվազում է 2-ով, ինչը նշանակում է, որ ատոմային թիվը նույնպես նվազում է 2-ով:
7.Թորիումի 23292Th միջուկը ներյտրոններով ռմբակոծելիս ստացվում է 22988Ra: Ի՞նչ մասնիկ է արձակվում այդ միջուկային ռեակցիայի ժամանակ:
Միջուկային ռեակցիան, որը նեյտրոնային ռմբակոծման միջոցով փոխակերպում է 23292Th-ը 22988Ra-ի, միջուկային քայքայման տեսակ է, որը հայտնի է որպես նեյտրոնային տրոհում: Այս գործընթացում նեյտրոնը կլանում է թորիումի միջուկը, որը դառնում է անկայուն և բաժանվում է երկու փոքր միջուկների՝ գործընթացում ազատելով մեկ կամ մի քանի նեյտրոններ և այլ մասնիկներ։
Այսպիսով, այս միջուկային ռեակցիայի ժամանակ, ի լրումն 22988Ra-ի առաջացման, մեկ կամ մի քանի նեյտրոններ նույնպես կազատվեն։
8. 1) Ճի՞շտ է արդյոք, որ միջուկային ուժերը գործում են պրոտոնների միջև:
Այո, միջուկային ուժերը գործում են ինչպես պրոտոնների, այնպես էլ նեյտրոնների միջև։
2) Եվ ճիշտ է արդյոք, որ միջուկային ուժերը միայն ձգողական բնույթի են:
Պատասխանում գրիր այո կամ ոչ:
Ոչ
9.Որքա՞ն է γ մասնիկի լիցքը: Ընտրիր ճիշտ տարբերակը:
Գամմա մասնիկները լիցք չունեն, քանի որ դրանք մասնիկներ չեն, այլ էլեկտրամագնիսական ճառագայթման տեսակ:
10.Որո՞նք են սխալ պատասխանները:
Լույսը իրենից ներկայացնում է.
էլեկտրամագնիսական ճառագայթում
պոզիտրոնների հոսք
նեյտրոնների հոսք
ֆոտոնների հոսք
Նախագիծ՝ Ատոմային էներգիան և բնապահպանական խնդիրները
Տևողությունը՝ 10.04-28.04 2023
Մանակիցներ՝ 9-րդ դասարանի սովորողներ
Նպատակները՝ Բազմաթիվ հավաստի փաստերի հիման վրա վերլուծել և եզրակացություններ անել
հետևյալ հարցերի շուրջ
1. Կա՞ արդյոք խաղաղ ատոմի վտանգ։
20-րդ դարում՝ մինչև Չեռնոբիլի վթարը, միջուկային էներգիան դիտվում էր ոգևորությամբ և հույսով։ Եվ հիմա ոմանք այն համարում են մաքուր և էկոլոգիապես անվտանգ: Սակայն այն խնդիրները, որոնք ունեն ատոմակայանները, չեզոքացնում են նրանց բոլոր առավելությունները։
Խաղաղ ատոմի վտանգ միանշանակ կա։
2. Արդյո՞ք միջուկային էներգիան վտանգավոր է:
Վերջին մի քանի տասնամյակների ընթացքում ատոմային էներգիան աշխարհում էներգիայի արտադրության ամենահեռանկարային տեսակներից մեկն է: Բացի այդ, նրա ֆիզիկական սկզբունքներն օգտագործվում են միջուկային բժշկության և տիեզերական տեխնոլոգիաների մեջ: Hi-Tech-ը մանրամասն պատմում է, թե ինչպես է ուսումնասիրվել խաղաղ ատոմը և ինչու որոշ երկրներ կենտրոնանում են միջուկային էներգիայի օգտագործման վրա, իսկ մյուսները փակում են բոլոր ատոմակայանները։
Միջուկային էներգիայի պատմությունը, տարօրինակ կերպով, սկսվեց այլ ոլորտներում հսկայական հետազոտություններով: 1895 թվականին Վիլհելմ Ռենտգենը՝ ֆիզիկայի ոլորտում Նոբելյան մրցանակի առաջին դափնեկիրը, պատահաբար հայտնաբերեց իր կողմից ստացված ռենտգենյան ճառագայթները առաջին էլեկտրոնային արագացուցիչում՝ կաթոդային խողովակում։
1895 թվականի նոյեմբերի 8-ին Ռենտգենը նկատեց, որ այն բանից հետո, երբ նա միացրեց հոսանքը կաթոդի խողովակում, որը բոլոր կողմերից պատված էր խիտ սև ստվարաթղթով, բարիումի պլատինոցիանիդի բյուրեղներով պատված մոտակա թղթե էկրանը սկսեց կանաչավուն փայլել:
1896 թվականին ֆրանսիացի ֆիզիկոս Անրի Բեքերելը հայտնաբերեց ռադիոակտիվության ֆենոմենը՝ ուսումնասիրելով ուրանի աղերի ֆոսֆորեսցենտությունը, և նրա հետազոտությունները շարունակեցին հայտնի ամուսնական զույգը՝ Պիեռ և Մարի Կյուրին, միայն թե նրանք արդեն փորձեր էին կատարել թորիումի միացությունների և ուրանի աղերի հետ: Նրանք մեկուսացրեցին բարձր ակտիվ տարրերը պոլոնիում և ռադիում, իսկ ավելի ուշ նրանք հայտնաբերեցին, որ այդ ռադիոակտիվ տարրերն արձակում են երեք տեսակի թափանցող ճառագայթում՝ α-, β- և γ-ճառագայթներ։
Անրի Բեքերել
Ենթադրվում է, որ բրիտանացի ֆիզիկոս Էռնեստ Ռեզերֆորդը ամենամեծ ներդրումն է ունեցել ատոմի կառուցվածքի հիմնարար ուսումնասիրության և հետագա միջուկային միաձուլման բացահայտման գործում: 1911 թվականին ալֆա մասնիկների ցրման վերաբերյալ իր հայտնի փորձով նա ապացուցեց ատոմներում դրական լիցքավորված միջուկի և դրա շուրջը բացասական լիցքավորված էլեկտրոնների առկայությունը։ Փորձի արդյունքների հիման վրա գիտնականը ստեղծել է ատոմի առաջին մոլորակային մոդելը։
3. ԱԷԿ-ի շրջակա միջավայրի աղտոտումը։
Ատոմակայանների վտանգներից մեկը ռադիոակտիվ թափոններն են։ Միջուկային թափոնները պարզապես պլաստիկ շիշ չեն. Նրանք մահացու են մնում մարդկանց համար հազարավոր տարիներ, իսկ որոշները՝ հարյուր հազարավոր տարիներ։ Ներկայումս ռադիոակտիվ թափոնների երկարաժամկետ բացարձակապես անվտանգ պահեստավորման լուծումներ չկան, և դրանց մեծ մասը գտնվում է ժամանակավոր վերգետնյա և ստորգետնյա պահեստարաններում:
3.1 Ատոմային էներգիայի խնդիրներ
Այսօր աշխարհում երկու հակադիր միտում կա. որոշ երկրներ սկսում են կրճատել իրենց միջուկային ծրագրերը: Օրինակ՝ ԱՄՆ-ը, Ֆրանսիան և Ճապոնիան սկսում են փակել որոշ ատոմակայաններ, իսկ Իտալիան դարձել է աշխարհում առաջին երկիրը, որը միտումնավոր փակել է բոլոր ատոմակայանները և ամբողջությամբ հրաժարվել ատոմակայաններից։
Բելգիան, Գերմանիան, Իսպանիան, Շվեյցարիան և Շվեդիան միջուկային էներգիան աստիճանաբար դադարեցնելու երկարաժամկետ քաղաքականություն են վարում: Ավստրիան, Կուբան, Լիբիան, Վիետնամը և Լեհաստանը փակել են իրենց միջուկային ծրագրերը առաջին ատոմակայանի գործարկումից անմիջապես առաջ՝ քաղաքական, տնտեսական կամ տեխնիկական պատճառներով։
Ատոմային էներգիայի ամենավիճահարույց կետը դրա անվտանգությունն է, հատկապես՝ կապված ռեակտորների շահագործման հետ: Միջուկային համակարգերի հակառակորդները մատնանշում են Չեռնոբիլի և Ֆուկուսիմայի տեխնածին աղետները, որոնք հազարավոր մարդկանց կյանք խլեցին և միլիարդավոր դոլարների վնաս հասցրին ԽՍՀՄ-ի և Ճապոնիայի տնտեսություններին: Բացի այդ, միջուկային էներգիան սովորաբար թողնում է թափոններ, որոնք պետք է հեռացվեն:
Միևնույն ժամանակ, Միջուկային էներգիայի խթանման կողմնակից Համաշխարհային միջուկային ասոցիացիան 2011 թվականին հրապարակել է տվյալներ, ըստ որոնց՝ ածուխով աշխատող էլեկտրակայաններում արտադրվող տարեկան մեկ գիգավատ էլեկտրաէներգիա միջինում (հաշվի առնելով ամբողջ արտադրական շղթան. ) արժե 342 մարդկային զոհ, գազում՝ 85, հիդրոէլեկտրակայաններում՝ 885, իսկ միջուկայինում՝ ընդամենը 8։
3.2 Հայկական ատոմակայան
Հայկական ԱԷԿ-ի հրապարակը գտնվում է Արարատյան դաշտի արևմտյան մասում, Արմավիր շրջկենտրոնից 10 կմ դեպի հյուսիս-արևելք, Երևանից 28 կմ դեպի արևմուտք, Թուրքիայի սահմանից 16 կմ հեռավորության վրա:
ՀԱԷԿ-ը բաղկացած է երկու էներգաբլոկներից ՋՋԷՌ-440 տիպի (В-270 մոդելի) ռեակտորներով: ՀԱԷԿ-ի առաջին էներգաբլոկն արդյունաբերական շահագործման հանձնվեց 1976թ-ին, իսկ երկրորդը՝ 1980թ-ին: Էներգաբլոկների դրվածքային հզորությունը կազմում է 407,5ՄՎտ, շահագործման նախագծային ժամկետը 30 տարի: ԽՍՀՄ մինիստրների խորհրդի որոշմամբ Սպիտակի ավերիչ երկրաշարժից հետո՝ 1989թ. փետրվարին և մարտին, կանգնեցվեցին №1 և №2 էներգաբլոկները: ԽՍՀՄ փլուզմանը հաջորդող քաղաքական կատակլիզմները 1990-1993թթ. հանգեցրեցին Հայաստանի շրջափակմանը և որպես դրա հետևանք՝ հանրապետության ծանր էներգետիկ ճգնաժամի: Ստեղծված իրավիճակով էր պայմանավորված միակ ընդունելի որոշումը վերսկսել Հայկական ԱԷԿ-ի աշխատանքը:
Խորհրդային տարիներին աշխատած միջուկային վառելիքը փոխադրվում էր Ռուսաստան երկաթուղու միջոցով հատուկ նախատեսված և կահավորված վագոնով: Հայաստանում երկաթուղիների շրջափակումից հետո աշխատած միջուկային վառելիքի փոխադրումը Ռուսաստան դադարեց:
Ներկայումս աշխատած միջուկային վառելիքը և ռադիոակտիվ թափոնները ժամանակավորապես պահվում են ՀԱԷԿ-ի տարածքում: Այդ օբյեկտների տարողունակությունը սահմանափակ է: ՀԱԷԿ-ի աշխատած միջուկային վառելիքը Հայաստանից ՌԴ տեղափոխելու հարցը Հանրապետությունում օրակարգային է։
Համայնքերը և բնակչության թվաքանակը 2008թ․ հունվարի մեկի դրությամբ հետևյալն են՝ Արմավիրի մարզում՝ ք.Արմավիր — 32500, ք.Մեծամոր — 10200, գ.Արշալույս — 4362, գ.Ակնալիճ — 3273, գ.Մայիսյան -1819, գ.Ֆերիկ — 257, գ.Առատաշեն – 2996, գ. Աղավնատուն — 3450, գ.Արագած- 3274, գ.Արտաշար — 1430, գ.Արևիկ — 2667, գ. Եղեգնուտ — 1853, գ.Զարթոնք — 2253, գ.Խորոնք – 2735, գ. Ծաղկալանջ — 1396, գ. Ծիածան – 1232, գ.Հայթաղ — 2968, գ.Հովտամեջ — 1351, գ.Մրգաշատ – 6339, գ.Նորավան — 1150, գ. Գեղակերտ – 3143, գ.Տարոնիկ — 2086։ Արագածոտնի մարզում՝ գ. Արագածոտն — 1109, գ. Նոր Ամանոս – 806, գ. Նոր Եդեսիա – 1122։
Նշված համայնքները հիմնականում գտնվում են Արարատյան դաշտում, և դրանք՝ բոլորն, ունեն գյուղատնտեսական ուղղվածություն։ Գյուղական համայնքերում տարիներ շարունակ արտադրվել են խաղող, ծիրան, դեղձ, սալոր, բանջար-բոստանային կուլտուրաներ, ինչը հանդիսացել է հումք նախկին պահածոների մի քանի գործարանների համար։ Ներկայումս դրանք չկան, կան գյուղատնտեսությամբ զբաղվող մանր ու միջին տնտեսություններ, գյուղմթերքներ վերամշակող մի շարք փոքր հզորությամբ գործարաններ։
4. Չեռնոբիլի աղետի հետևանքները։
Չեռնոբիլի վթարից հետո, որը տեղի ունեցավ 35 տարի առաջ, շուրջ 400 միլիոն մարդ ենթարկվեց ռադիոակտիվ ճառագայթման։ Վթարից տուժել են ոչ միայն Ուկրաինան, Բելառուսը և Ռուսաստանը, այլ նաև այնպիսի եվրոպական երկրներ, ինչպիսիք են Շվեդիան, Ֆինլանդիան և Ավստրիան։ Այս պահին վարակված տարածքներում շարունակում է ապրել 5 միլիոն մարդ։ Որոշ գնահատականներով՝ վթարի հետևանքների վերացմանն ուղղակիորեն կամ անուղղակիորեն մասնակցել է մինչև 830 հազար մարդ, որոնցից շատերը ենթարկվել են ռադիոակտիվ ճառագայթման։
Չեռնոբիլի միջուկային աղետից գրեթե քսան տարի անց, ուկրաինացիների եւ շրջակա միջավայրի վրա ճառագայթման ազդեցությունը շատ ավելի նվազ է, քան ենթադրվում էր։
1986 թվականի ապրիլի քսանվեցին միջուկային խոշոր աղետ տեղի ունեցավ Կիեւից ութսուն կիլոմետր հեռավորության վրա գտնվող Չեռնոբիլի ատոմակայանում։ Աղետի պատճառը սխալ նախագծված ռեակտորն էր, եւ պայթյունի հետեւանքով ռադիոակտիվ մասնիկները սփռվեցին Եւրոպական երկրներից շատերի տարածքում։
Տիրում էր այն ենթադրությունը, որ աղետի շրջակա տարածքները մի քանի տասնյակ տարիներ կմնան վարակված։ Սակայն մի նոր ուսումնասիրության տվյալների համաձայն, մարդկանց եւ շրջակա միջավայրի վրա դրա բացասական հետեւանքները շատ ավելի նվազ են, քան կարծում էին։
Ուսումնասիրությունը կատարել են ՄԱԿ-ի ութ գործակալություններ, որոնց թվում են Ատոմային էներգիայի միջազգային գործակալությունը, Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպությունը եւ Զարգացման գործակալությունը։ Աղետի ժամանակ զոհվեցին մոտավորապես հիսուն անձինք։ Դոկտոր Ֆրեդ Մեթլերը Ատոմային էներգիայի միջազգային գործակալության աշխատակից է.
՚՚Զեկույցի տվյալները ցույց են տալիս, որ ռադիոակտիվ վարակման ենթարկված անձանց շրջանում քաղցկեղից կմահանան 4 հազար անձինք՚՚։
Այս թիվը շատ ավելի նվազ է նախկին հաշվումներից։ Դոկտոր Մեթլերն ավելացրել է, թե աղետից հետո առկա էին վահանագեղձի քաղցկեղով հիվանդ չորս հազար երեխաներ, եւ գոյատեւել է նրանց 99 տոկոսը։ Ճառագայթման ենթարկված մարդկանց վերարտադրելու առողջության մասին պարոն Մեթլերն ասել է հետեւյալը.
՚՚Մաքուր շրջանների հետ համեմատած, այս պահին ապացույց չկա վարակված շրջաններում անկանոնությունների ավելանալու մասին՚՚։
Զեկույցում մեկ այլ կարեւոր կետ էր մարդկանց հոգեկան առողջության խնդիրը։ Պարոն Մեթլերն ավելացրել է.
՚՚Հոգեբաններն ու հոգեբույժները բնութագրել են, որ աղետից տուժածների շրջանում բացակայել է վստահությունը եւ իրենց ապագայի վրա վերահսկողությունը՚՚։
ՄԱԿ-ի զեկույցի համաձայն, Չեռնոբիլի աղետից Ռուսաստանում, Բելառուսում եւ Ուկրաինայում տուժած մեծ թվով անձինք դեռեւս չունեն համապատասխան եւ վստահելի տեղեկություն միջուկային աղետների հետեւանքների մասին։
1.Որոշեք ցրող ոսպնյակի օպտիկական ուժը, եթե նրա կեղծ կիզակետը գտնվում է ոսպնյակից 200 սմ հեռավորության վրա:
D = 1/F= 1/200=1/2=0,5
2. Ոսպնյակի օպտիկական ուժը 2 դպտր է: Ինչպիսի՞ ոսպնյակ է այն՝ հավաքող, թե՞ ցրող: Որքա՞ն է նրա կիզակետային հեռավորությունը:
F = 1*D = 1*2 = 2
3.Ինչպիսի՞ն է ապակե երկգոգավոր ոսպնյակը:
ցրող
իրական
կեղծ
հավաքող
4.Ինչպե՞ս է կոչվում այն կետը, որում ոսպնյակում բեկվելուց հետո հավաքվում են հավաքող ոսպնյակի գլխավոր օպտիկական առանցքին զուգահեռ ճառագայթները:
5. Առարկայի բարձրությունը 70 սմ է, իսկ նրա պատկերի բարձրությունը 52 սմ: Որքա՞ն է ոսպնյակի գծային խոշորացումը:
Г = h1/h = 70/52 = 1,3
6.Որքա՞ն է 0.8 մետր բարձրությամբ առարկայի պատկերի բարձրությունը, եթե ոսպնյակի գծային խոշորացումը 2.5 է: Պատասխանը գրել տասնորդականի ճշտությամբ:
h1 = Г*h = 0,8 * 2,5 = 2
ПоделитьсяАНАТОМИЯГЛАЗ И ЕЕ ВЛИЯНИЕ НА ЗРЕНИЕГлаза — это сложное, деликатное и выразительное «зеркало души». Но как они видят?Глаза принимают свет и передают подробные сообщения мозгу, который истолковывает их как изображения. Каждая часть глаза играет в передаче этих изображений свою особую роль.Глаз — это маленькая почти правильная сфера, состоящая из прозрачного гелевого покрытия и специализированных компонентов внутри. Покрытие состоит из трех отдельных слоев, каждый из которых имеет свой собственный набор функций:Строение глаза: наружная оболочка (склера)Наружный слой: склераСклера — это плотная непрозрачная защитная белковая оболочка. Спереди находится роговая оболочка (роговица) — прозрачное «окно», которое позволяет свету проникать в глаз. Вокруг роговой оболочки находится тонкая прозрачная мембрана, называемая конъюнктивой, которая помогает защитить остальную часть глаза спереди и внутри под веками. Средний слой: хориоидеяПозади склеры находится средний слой — хориоидея. Она имеет темный цвет, чтобы предотвращать отражение света внутри глаза, а содержит в основном питающие глаз кровеносные сосуды. Передняя часть хориоидеи — радужная оболочка, которая придает глазам их цвет. В центре радужки находится зрачок — круглое отверстие, похожее на черную точку. Мышцы в радужке управляют размером зрачка, впуская больше или меньше света.Сетчатка глазаВнутренний слой: сетчаткаЗадача сетчатки заключается в сборе световой информации, которую основной нерв глаза (зрительный нерв) отправляет в мозг в форме нервных импульсов. Затем мозг переводит эти послания в изображения. Сетчатка имеет два типа светочувствительных клеток — палочки и колбочки, которые захватывают лучи света. Палочки помогают видеть при тусклом свете, в то время как колбочки позволяют видеть детали и цвета.Хрусталик ХрусталикХрусталик глаза прозрачный и гибкий. Он фокусирует свет на сетчатке. Для точных задач свет фокусируется в центре сетчатки, в зоне, которая называется желтым пятном. Мышцы вокруг хрусталика контролируют его форму, позволяя вам видеть объекты на разных расстояниях.Остальная часть глазаОстальная часть глазаПолость между хрусталиком и роговой оболочкой содержит жидкость, которая называется водянистой влагой. Желеобразное вещество, именуемое водянистой влагой, заполняет полость позади хрусталика. Водянистая влага и стекловидное тело придают глазам форму.КАКГЛАЗА ВИДЯТСвет попадает в глаз через роговую оболочку, которая его преломляет.Зрачок приспосабливается по размеру: при тусклом свете он становится больше, а при ярком — меньше.Свет проходит через зрачок к хрусталику, который меняет форму, чтобы сфокусировать его на сетчатку в зависимости от того, смотрите ли вы на близкий или далекий объект.В сетчатке палочки и колбочки поглощают свет и отправляют сообщения в мозг через зрительный нерв. Мозг переводит эти сообщения в изображения.Учитывая сложную структуру глаз, неудивительно, что они не всегда работают так, как следовало бы. Это может приводить к нарушению четкости зрения. Проблемы зрения, такие, как дальнозоркость, близорукость и астигматизм, очень распространены. Если вы испытываете проблемы со зрением, обязательно запишитесь на проверку глаз к оптометристу. Найти ближайшего оптометриста можно с помощью нашего средства поиска.ԿիսվելԱՆԱՏՈՄԻԱԱՉՔԸ ԵՎ ՆՐԱ ԱԶԴԵՑՈՒԹՅՈՒՆԸ ՏԵՍՈՂՈՒԹՅԱՆ ՎՐԱԱչքերը բարդ, նուրբ և արտահայտիչ «հոգու հայելին» են։ Բայց ինչպե՞ս են նրանք տեսնում:Աչքերը լույս են ստանում և մանրամասն հաղորդագրություններ փոխանցում ուղեղին, որը դրանք մեկնաբանում է որպես պատկերներ: Աչքի յուրաքանչյուր հատված որոշակի դեր է խաղում այս պատկերների փոխանցման գործում:Աչքը փոքր գրեթե կանոնավոր գնդիկ է, որը բաղկացած է թափանցիկ գելային ծածկույթից և ներսում մասնագիտացված բաղադրիչներից։ Ծածկույթը բաղկացած է երեք առանձին շերտերից, որոնցից յուրաքանչյուրն ունի իր առանձնահատկությունների շարքըԱչքը փոքր գրեթե կանոնավոր գնդիկ է, որը բաղկացած է թափանցիկ գելային ծածկույթից և ներսում կենտրոնացված բաղադրիչներից։ Ծածկույթը բաղկացած է երեք հազվագյուտ ճառագայթներից, որոնցից յուրաքանչյուրն ունի իր առանձնահատկությունների շարքը.Աչքերի կառուցվածքը՝ արտաքին պատյան (սկլերա)Արտաքին շերտ՝ սկլերաՍկլերան խիտ, անթափանց պաշտպանիչ պատյան է: Առջևում եղջերաթաղանթն է՝ թափանցիկ «պատուհան», որը թույլ է տալիս լույսը ներթափանցել աչքի մեջ։ Բեղջավոր համակարգը շրջապատում է բարակ, թափանցիկ թաղանթ, որը սահմանվում է կոնյուկտիվայով, որն օգնում է օգտագործել մնացած աչքերը առջևից և ներսից՝ կոպերի տակ:Միջին շերտ՝ քորոիդՍկլերայի հետևում գտնվում է միջին շերտը՝ քորոիդը։ Այն մուգ գույնի է՝ կանխելու լույսի արտացոլումը աչքի ներսում և պարունակում է հիմնականում արյունատար անոթներ, որոնք կերակրում են աչքը։ Խորոիդի առջևի հատվածը ծիածանաթաղանթն է, որն աչքերին տալիս է իրենց գույնը: Ծիածանաթաղանթի կենտրոնում աշակերտն է՝ կլոր անցք, որը նման է սև կետի: Ծիածանաթաղանթի մկանները վերահսկում են աշակերտի չափը՝ թույլ տալով քիչ թե շատ լույս:ՑանցաթաղանթՆերքին շերտը՝ ցանցաթաղանթՑանցաթաղանթի խնդիրն է հավաքել լույսի տեղեկատվությունը, որն անհրաժեշտ է աչքի հիմնական նյարդի (օպտիկական նյարդի) համար՝ նյարդային ազդակների մի ձև ուղեղ ուղարկելու համար: Ուղեղն այնուհետև այս հաղորդագրությունները վերածում է պատկերների: Ցանցաթաղանթն ունի երկու տեսակի լուսազգայուն բջիջներ՝ ձողեր և կոններ, որոնք գրավում են լույսի ճառագայթները։ Ձողերը թույլ են տալիս տեսնել թույլ լույսի ներքո, իսկ կոնները թույլ են տալիս տեսնել մանրամասներ և գույներ:տեսապակի տեսապակի Աչքի ոսպնյակը թափանցիկ է և ճկուն։ Այն կենտրոնացնում է լույսը ցանցաթաղանթի վրա: Ճշգրիտ առաջադրանքների համար լույսը կենտրոնանում է ցանցաթաղանթի կենտրոնում՝ մակուլա կոչվող տարածքում: Ոսպնյակի շուրջ մկանները վերահսկում են դրա ձևը՝ թույլ տալով տեսնել տարբեր հեռավորությունների վրա գտնվող առարկաներ:Աչքի մնացած մասը Աչքի մնացած մասը Ոսպնյակի և եղջերաթաղանթի միջև ընկած խոռոչը պարունակում է հեղուկ, որը կոչվում է ջրային հումոր: Դոնդողանման նյութ, որը կոչվում է ջրային հումոր, լցնում է ոսպնյակի հետևի խոռոչը: Ջրային խոնավությունը և ապակենման մարմինը տալիս են աչքերի ձև: ԻՆՉՊԵՍ ԱՉՔԵՐԸ ՏԵՍՆՈՒՄ ԵՆ Լույսը աչք է մտնում եղջերաթաղանթի միջով, որը բեկում է այն։ Աշակերտը հարմարվում է չափերով՝ աղոտ լույսի ներքո այն մեծանում է, իսկ պայծառ լույսի դեպքում՝ փոքրանում։ Լույսը շարժվում է աշակերտի միջով դեպի ոսպնյակ, որը փոխում է ձևը՝ այն կենտրոնացնելու ցանցաթաղանթի վրա՝ կախված նրանից՝ դուք նայում եք մոտակա կամ հեռու օբյեկտին: Ցանցաթաղանթում ձողերն ու կոնները կլանում են լույսը և օպտիկական նյարդի միջոցով հաղորդագրություններ ուղարկում ուղեղին: Ուղեղը այս հաղորդագրությունները վերածում է պատկերների: Հաշվի առնելով աչքերի բարդ կառուցվածքը, զարմանալի չէ, որ դրանք միշտ չէ, որ աշխատում են այնպես, ինչպես պետք է: Սա կարող է հանգեցնել մշուշոտ տեսողության: Տեսողության հետ կապված խնդիրներ, ինչպիսիք են հեռատեսությունը, կարճատեսությունը և աստիգմատիզմը, շատ տարածված են: Եթե դուք տեսողության հետ կապված խնդիրներ ունեք, համոզվեք, որ պատվիրեք ակնային հետազոտություն օպտոմետրիստի մոտ: Դուք կարող եք գտնել ձեր մոտակա օպտոմետրին՝ օգտագործելով մեր որոնման գործիքը:
1. Արևոտ օրը 4.5 մ բարձրություն ունեցող խնձորենին գցում է 0.75 մ երկարությամբ ստվեր, իսկ լորենին՝ 4 մ երկարությամբ ստվեր:
Ինչի՞ է հավասար լորենու բարձրությունը:
Պատասխանը գրել մետրերով՝ տասնորդական թվի ճշտությամբ:
Լուծում՝4,5:0,75=6
6*4=24
Պատ` 24մ:
2. Ուղղաձիգ դրված քառորդ մետրանոց քանոնի ստվերի երկարությունը 0.45 մ է: Դրա օգնությամբ որոշեք հուշարձանի բարձրությունը, եթե վերջինիս ստվերի երկարությունը 4.8 մ է:
Պատասխանը գրել տասնորդականի ճշտությամբ:
Լուծում՝4,8:0,45=10,6
10,6*4,8=51,2
Պատ`51,2մ
3.Հոր հասակը 50 սմ-ով ավելի է դստեր հասակից:
Նրանց ստվերների երկարությունների տարբերությունը 65 սմ է:
Որքա՞ն է աղջկա հասակը, եթե նրա ստվերի երկարությունը 150 սմ է:
Պատասխանը ներկայացնել սմ-ով, ամբողջ թվի ճշտությամբ:
Ի՞նչ է էլեկտրական լիցքը Էլեկտրական լիցքը բնութագրում է մարմնի՝ էլեկտրամագնիսական փոխազդեցությանը մասնակցելու և էլեկտրամագնիսական դաշտի աղբյուր լինելու հատկությունը։
Քանի տեսակի լիցքեր գիտենք, և ինչպես են նրանք փոխազդվում։ Դրական և բացասական։ Բացասականն ու դրական իրար հետ գերում, սիրում են իրար, գերվուն են իրարով։ Դրականը և դրականը վանում են իրար, քանի որ իրար չեն սիրում, չեն գերվում իրարով։ Բացասական և բացասական վանում են իրար։
Ձևակերպել ատոմի կառուցվացքը։ Ատոմի կառուցված է Նեիտրոններից, պրոտոններից, և էլեկտրոններից։
Ձևակերպել կուլոնի օրենքը։ Կուլոնի օրենք, ֆիզիկայի օրենք, նկարագրում է լիցքավորված մասնիկների էլեկտրաստատիկ փոխազդեցությունը։ Էական դեր է խաղացել դասական էլեկտրամագնիսական տեսության մշակման մեջ։ Ըստ Կուլոնի օրենքի, երկու կետային լիցքավորված մասնիկների փոխադարձ ձգողության կամ վանողության ուժը ուղիղ համեմատական է նրանց լիցքերի մեծության արտադրյալին և հակադարձ համեմատական է հեռավորության քառակուսուն։ Երկու կետերից լիցքավորված մասնիկներիփոխադարձ ձքողության կամ վանողության, ուժը ուղիղ համեմատական է նրանց լիցքերի մեծության արտքյալի և հակադարձ համեմատական է հեռավորության քառակուսուն։
Ձևակերպել լիցքերի պահպահման օրենքը։ Լիցքը ո՛չ ստեղծվում է, ո՛չ վերանում, այն կարող է միայն փոխանցվել մեկ համակարգից մյուսը։
Ի՞նչ է էլեկրական դաշտը։ Էլեկտրական դաշտը մատերիայի հատուկ տեսակ է, որը գոյություն ունի ցանկացած լիցքավորված մարմնի շուրջ:
Ի՞նչ է Էլեկրական հոսանքը։
Էլեկտրական լիցքերը կարող են տեղաշարժվել, հաղորդվել, առաջացնելով էլեկտրական հոսանք: Ըստ իրենց լիցք հաղորդելու հատկության, նյութերը բաժանվում են հաղորդիչների և մեկուսիչների:
Ո՞ր մեծություն են անվանում հոսանքի ուժ։
Էլեկտրական հոսանքը քանակապես բնութագրող ֆիզիկական մեծությունը կոչվում է հոսանքի ուժ:
Ո՞ր մեծություն են անվանում էլեկրական լարում։
Լարումը սկալյար ֆիզիկական մեծություն է, որը հավասար է դաշտի կատարած աշխատանքի հարաբերությանը հաղորդչով տեղափոխված լիցքի քանակին:
Ո՞ր մեծություն են անվանում դիմադրություն։
Էլեկտրական դիմադրություն, նյութի հակազդեցության չափը էլեկտրական հոսանքի կայուն անցման դիմաց։ Միատեսակ լայնական հատույթով նյութի դիմադրությունը համեմատական է նրա երկարությանը և հակադարձ համեմատական է լայնական հատույթի մակերեսին և ուղիղ համեմատական է նյութի տեսակարար դիմադրությանը։
Ձևակերպել Օհմի օրենքը։ Օհմի օրենք, էլեկտրական շղթայի հիմնական օրենքներից մեկը: Հոսանքի մեծությունը ուղիղ համեմատական է հաղորդչի լարմանը և հակադարձ համեմատական է նրա դիմադրությանը: I=U/R
Ձևակերպել Ջոհլ֊Լենց֊ի օրենքը։
Ջոուլ—Լենցի օրենք, էլեկտրական հոսանքի ջերմային ազդեցությունը բնութագրող օրենք։ Որոշում է ջերմության այն քանակը (ջոուլյան ջերմություն Q), որն անջատվում է հաղորդիչում էլեկտրական հոսանք անցնելիս։ Q-ն համեմատական է հաղորդիչի դիմադրությանը (R), շղթայում հոսանքի ուժի (I) քառակուսուն և հոսանքի անցման ժամանակին (t)
։
Առաջադրանք 6․02-10․02․23թ․
1.Փորձի ընթացքում միմյանց վանող երկու՝ A և B մագնիսներից B-ի բևեռները հայտնի են:
Նկարներից որու՞մ է ճիշտ պատկերված A մագնիսի բևեռները:
Ինչ է էլեկտրական լիցքը։ Մարմինների էլեկտրական փոխազդեցությունը քանակապես բնութագրող մեծությունը կոչվում է էլեկտրական լիցք։ Նշվում է q տառով։
Քանի տեսակի լիցքեր գիտենք, և ինչպես են նրանք փոխազդում։ Գոյություն ունի երկու տեսակ լիցք` դրական և բացասական։ Նույն նշանի լիցքեր ունեցող մարմինները փոխադարձաբար վանում են, իսկ հակառակ նշանի լիցքեր ունեցող մարմինները փոխադարձաբար ձգում են միմյանց:
Ձևակերպել ատոմի կառուցվածքը։ Ատոմը իր մեջ պարունակում է պրոտոն, նեյտրոն, էլեկտրոն։ Էլեկտրոնը անհնար է «զատել» իր լիցքից, որը միշտ միևնույն արժեքն ունի: Տարբեր քիմիական տարրերի ատոմներում պարունակվում են տարբեր թվով էլեկտրոններ: Ատոմի միջուկը ևս բարդ կառուցվածք ունի. նրա կազմության մեջ մտնում են տարրական դրական լիցք կրող մարմիններ՝ պրոտոններ: Ինչպես ցույց տվեցին հետազոտությունները, բացի պրոտոններից միջուկի պարունակում է նաև չեզոք մասնիկներ, որոնց անվանում են նեյտրոններ։
Ձևակերպել Կուլոնի օրենքը։ Երկու անշարժ, կետային (փոքր չափեր ունեցող) լիցքերի փոխազդեցության ուժի մեծությունը ուղիղ համեմատական է լիցքերի մոդուլների արտադրյալին և հակադարձ համեմատական է դրանց հեռավորության քառակուսուն:
Ձևակերպել լիցքերի պահպանման օրենքը։ Եթե մարմինների համակարգը շրջապատի հետ լիցք չի փոխանակում, այդ մարմինների լիցքերի հանրահաշվական գումարը մնում է անփոփոխ:
Ինչ է էլեկտրական դաշտը։ Էլեկտրական դաշտը մատերիայի հատուկ տեսակ է, որը գոյություն ունի ցանկացած լիցքավորված մարմնի շուրջ:
Ինչ է էլեկտրական հոսանքը։ Հաղորդիչներով լիցքավորված մասնիկների ուղղորդված շարժումը, որի արդյունքում տեղի է ունենում լիցքի տեղափոխություն, կոչվում է էլեկտրական հոսանք:
Որ մեծությունն են անվանում հոսանքի ուժ։ Էլեկտրական հոսանքը քանակապես բնութագրող ֆիզիկական մեծությունը կոչվում է հոսանքի ուժ:
Որ մեծությունն են անվանում էլեկտրական լարում։ Լարումը սկալյար ֆիզիկական մեծություն է, որը հավասար է դաշտի կատարած աշխատանքի հարաբերությանը հաղորդչով տեղափոխված լիցքի քանակին:
Որ մեծությունն են անվանում դիմադրություն։ Էլեկտրական հոսանքի նկատմամբ հաղորդչի հակազդեցությունը բնութագրող ֆիզիկական մեծությունը կոչվում է հաղորդչի էլեկտրական դիմադրություն և նշանակվում R տառով:
Ձևակերպել Օհմի օրենքը։ Օհմի օրենքից ստացվում է, որ դիմադրության նվազման դեպքում հոսանքի ուժն աճում է, և եթե հոսանքի ուժը գերազանցի տվյալ շղթայի համար թույլատրելի արժեքը, ապա շղթային միացված բոլոր սարքերը կարող են շարքից դուրս գալ: Այդպիսի իրավիճակ առաջանում է կարճ միացման դեպքում, երբ շղթայի երկու կետերը միացվում են շատ փոքր դիմադրություն ունեցող հաղորդիչով: Կարճ միացումը կարող է հրդեհի պատճառ դառնալ:
Ձևակերպել Ջուոլ-Լենցի օրենքը։ Փորձը ցույց է տալիս, որ հաղորդիչները տաքանում են, երբ նրանցով էլեկտրական հոսանք է անցնում: Ջոուլ-Լենցի օրենքը հայտնագործվել է փորձնական ճանապարհով, սակայն դրան կարելի է նաև տեսական հիմնավորում տալ: Եթե շղթայի տեղամասում մեխանիկական աշխատանք չի կատարվում, նրանում քիմիական ռեակցիա տեղի չի ունենում, ապա հոսանքի ամբողջ աշխատանքը ուղղված է հաղորդչի ներքին էներգիայի մեծացմանը:Ընդ որում, հաղորդչի շրջապատի տրված Q ջերմաքանակը, համաձայն էներգիայի պահպանման օրենքի հավասար է հաղորդչի ներքին էներգիայի փոփոխությանը, այսինքն՝ հոսանքի աշխատանքին՝ A=Q
Անհրածեշտ սարքեր և նյութեր-բարակ ,երկար սրվակ,պղնձարջասպ,կալիումի պերմանգանատ,ջուր,թել,2լաբորատոր բաժակ:
Աշխատանքի ընթացքը.պղնձարջասպով և ջրով , լաբորատոր բաժակի մեջ պատրաստիր պղնձարջասպի խիտ լուծույթ,մեկ ուրիշ լաբորատոր բաժակի մեջ՝ կալիումի պերմանգանատի ջրային լուծույթ:Այնուհետև երկար սրվակի մեջ,նախ լցրու պղնձարջասպի խիտ լուծույթը,որից հետո նրա վրա զգուշությամբ ավելացրու ներկված ջուրը:
Սրվակի արտաքին մասից թելով կապիր սրվակի մեջ լցված երկու լուծույթների վերին մակարդակը:Այժմ բութ մատով փակիր սրվակի բերանը ,թափահարիր այնպես,որ այդ երկու լուծույթները լավ խառնվեն,լուծույթը դառնա համասեռ:Մի քանի րոպե թող խառնուրդը հանդարտվի:Ուշադիր նայիր սրվակին՝հատկապես արտաքինից կապված թելի և սրվակի մեջ գտնվող խառնուրդի մակարդադակին:Պատասխանիր հետևյալ հարցերին.
1.Ի՞նչ տեղի ունեցավ սկզբնական և վերջնական մակարդակների հետ: Սկզբում ես լցրեցի պղնձարջասպը պերմանգանատի ջրային լուծույթի վրա և ես նշեցի լուծույթի սկզբնական մակարդակը, որ տեսնենք վերջնական մակարդակի տարբերությունը։ Վերջում լուծույթի մակարդակը իջավ։
2.Ինչպե՞ս կբացատրես փորձի նման արդյունքը
3.Քո պատկերացմամբ ի՞նչ կառուցվածք ունեն նյութերը
Եզրակացություն՝համարո՞ւմ ես ,որ այս փորձով ապացուցվեց վարկածի իրավացիությունը:
.jpg)
։
Տիգրան Պապայան 