Հելլենականության դարաշրջան

Հելլենիզմ կամ հունականություն, Մերձավոր ու Միջին Արևելքի երկրների պատմության մեջ յուրահատուկ ժամանակաշրջան (մ.թ.ա. IV – մ.թ.ա. I դդ.)։ Սկզբնավորվել է Ալեքսանդր Մակեդոնացու նվաճումներից հետո, սկսել է գերակայել հունական մշակույթը և լեզուն։

Եզրույթի պատմությունը

«Հելլենիզմ» եզրույթը գիտական շրջանառության մեջ է դրել գերմանացի պատմաբան Յո. Դրոյզենը (1808-1884)՝ դրա տակ հասկանալով «հունական պետականության և կրթվածության տարածումը» արևելյան ժողովուրդների մեջ, անտեսելով հելլենիզմի հասարակական և տնտեսական էությունը։ Այնուհետև հելլենիզմը մեկնաբանվել է որպես միայն մշակութային (Յու. Կերստ), քաղաքական (Վ. Տառն) կամ տնտեսական (Մ. Ռոստովցև) ազդեցություն։ Հելլենիզմը բնորոշվել է նաև որպես պատմական որոշակի ժամանակաշրջան՝ պայմանավորված հունական և տեղական հասարակական և տնտեսական, քաղաքական, մշակութային տարրերի ու սովորույթների փոխազդեցությամբ։ Հելլենիզմի ժամանակաշրջանի ավարտն ընդունված է համարել մ.թ.ա. 30-ը, երբ Հռոմը նվաճել է հելլենիստական վերջին պետությունը՝ Պտղոմեոսյան Եգիպտոսը, թեև հելլենիզմին բնորոշ երևույթները շարունակել են գոյատևել։

Հելլենիզմը Մեծ Հայքում

Մեծ Հայքը հենց սկզբից ընդգրկվել է հելլենիստական աշխարհի ոլորտը։ Զարգացել են երկրի տնտեսական և քաղաքական կյանքը, քաղաքաշինությունը, հելլենիստական մշակույթը։ Արտաշեսյան արքայատան օրոք (մ.թ.ա. II-I դդ.) Մեծ Հայքը դարձել է հելլենիստական խոշոր տերություն։ Ինչպես մնացյալ ազգերի, այնպես էլ հայերի շրջանում այն մեծ զարգացում է ունեցել, ցավոք, մեզ է հասել ժամանակի շինություններից միայն Գառնիի հելլենիստական տաճարը։

Ալեքսանդր Մակեդոնացի

Ալեքսանդրին կրթել ու դաստիարակել է հույն փիլիսոփա Արիստոտելը, իսկ ռազմական պատրաստությունն անցել է հոր՝ Մակեդոնիայի թագավոր Փիլիպոս II-ի ղեկավարությամբ: Ալեքսանդրը եղել է խելացի, խորաթափանց, աչքի է ընկել համառ կամքով ու քաջությամբ: Նրա բանակը կարգապահ էր ու լավ մարզված: Մ. թ. ա. 334 թ-ին հունա-մակեդոնական զորքով անցել է Հելլեսպոնտոսը (ներկայիս Դարդանելը) և մայիսին Գրանիկոն գետի մոտ պարտության մատնել պարսիկներին: 333 թ-ի աշնանը Պարսից արքա Դարեհ III-ը փորձել է Իսոս քաղաքի մոտ դիմադրել Ալեքսանդրի զորքին, սակայն կրկին պարտվել ու փախել է: 332 թ-ին, գրավելով բոլոր նավահանգիստները, Մակեդոնացին պարսկական նավատորմին զրկել է հենակետերից և իր տիրապետությունը հաստատել ծովում: Մ. թ. ա. 332–331 թթ-ի ձմռանն առանց դիմադրության գրավել է Եգիպտոսը, և քրմերը նրան պաշտոնապես ճանաչել են Եգիպտոսի թագավոր: 331 թ-ի հոկտեմբերի 1-ին Ադիաբենեի Գավգամելա (ներկայումս` Թել Հոմել՝ Իրաքում) գյուղի մոտ Ալեքսանդրը ջախջախել է (Գավգամելայի ճակատամարտ) պարսկական բանակը: Դարեհը կրկին փախուստի է դիմել, սակայն նրան սպանել են իր մերձավորները: Ալեքսանդրն իրեն հռչակել է Աքեմենյանների ժառանգորդ ու Ասիայի արքա:Գավգամելայի ճակատամարտին պարսկական բանակի կազմում մասնակցել են նաև Մեծ Հայքի զորքերը՝ Երվանդ Գ-ի, և Փոքր Հայքինը՝ Միթրաուստեսի գլխավորությամբ, ովքեր պարսկական կողմի պարտությունից հետո հռչակվեցին իրենց երկրների թագավորներ: Ալեքսանդրը Հայաստան չի արշավել, բայց Մենոն զորավարի գլխավորությամբ զորամաս է ուղարկել գրավելու Սպեր գավառի ոսկու հանքերը, բայց հայերը թույլ չեն տվել հունա-մակեդոնական զորքին մտնել Հայաստան և ճակատամարտում սպանել են Մենոնին:Իր իշխանությունն ամրապնդելու համար Ալեքսանդրը հիմնադրել է մոտ 70 քաղաք-գաղութներ, որոնց մեծ մասն իր անունով կոչել է Ալեքսանդրիա: Շարունակելով ռազմերթը՝ 329 թ-ին ներխուժել է Միջին Ասիա, 327 թ-ի գարնանը մտել Արևմտյան Հնդկաստան և 326 թ-ին գրավել Փենջաբը, սակայն հանդիպելով հոգնատանջ զորքի բացահայտ դիմադրությանը՝ նա դադարեցրել է արշավանքը դեպի Գանգեսի ափերը և 324 թ-ին վերադարձել է կայսրության մայրաքաղաք հռչակված Բաբելոն, որտեղ էլ հունիսի 13-ին մահացել է դողէրոցքից: Նրա դին մեղրի մեջ տեղափոխել են Մակեդոնիա: Ալեքսանդրի հսկայածավալ տերությունը շուտով տրոհվել է առանձին պետությունների: Սակայն նրա արշավանքները մեծապես նպաստել են Արևելքի ու Արևմուտքի մերձեցմանը: Մակեդոնացու նվաճումներից հետո սկզբնավորվել է հելլենիզմի դարաշրջանը: Հելլենիզմը տարածվել է նաև Հայաստանում

Գավգամելայի ճակատամարտը տեղի է ունեցել մ.թ.ա. 331 թ. հոկտեմբերի 1-ին, Ալեքսանդր Մակեդոնացու ու Դարեհ III Աքեմենյանի զորքերի միջև Գավգամելայի հարթավայրում: Այն համարվում է Ալեքսանդր երրորդի վճռորոշ ճակատամարտը Պարսկաստանի տերության դեմ, որն ավարտվեց հունամակեդոնական զորքի կատարյալ հաղթանակով և ազդարարեց Աքեմեյան տիրակալության փլուզումը։ Պատերազմի պատճառը այն էր, որ Ալեքսանդ Մակեդոնացին ուզում էր գրավել պարսական հողերը այդ իսկ պատճառով սկսեց պատերազմը: Պատերազմում կռվում էին նաև հայերը, ովքեր պարսիկների կողմից էին, որովհետև այդ ժամանակ հայերը պարսիկների տիրապետության տակ էին: Շնորհիվ Պարսկաստանի պարտության վերականգնվեց Հայաստանի անկախությունը Մեծ ու Փոքր Հայքերում: 2.Գրյունվալդի ճակատամարտ 1410թ. հուլիսի 15-ին միացյալ լեհ-լիտվական բանակը ջախջախեց Տևտոնական միաբանության զորքը: Այդ առասպելական հաղթանակը զգալի փոփոխություններ մտցրեց համաեվրոպական և հատկապես սլավոնների պատմության մեջ: Վճռորոշ ճակատամարտը տեղի ունեցավ ժամանակակից Լեհաստանի տարածքում, Գրյունվալդ գյուղի մոտ: Միացյալ լեհ-լիտվական բանակում, լեհերից ու լիտվացիներից բացի, կողքի կողքի մարտնչել են ուկրաինացիներ, բելառուսներ, ռուսներ, չեխեր, հայեր, ինչպես նաև թաթարներ: Ժողովրդների նման ներկայության պատճառով այդ ճակատամարտը կոչում են «ժողովրդների ճակատամարտ»: Հայերը նույնպես մասնակցել են Գրյունվարդի ճակատամարտին, քանի որ այդ ժամանակ Լեհաստանը եղել է գաղթօջախ: 4.Վիեննայի ճակատամարտ 1683թ Կոնստանդուպոլսի անկումից ուղիղ 230 տարի անց Օսմանյան կայսրությունը սպառնում էր արդեն ոչնչացնել ողջ արևմտյան քրիստոնեկան քաղաքակրթությունը, իսկ 200.000-անոց թուրքական բանակը պաշարել էր Ավստարիայի մայրաքաղաք Վիեննան, որի անկման դեպքում ճանապարհ կբացվեր դեպի կենտրոննական և արևմտյան Եվրոպա։ Հայերը նույնպես մասնակցել են, որովհետև բոլորին գրավելուց , սպանելուց հետո հերթը մեզ էր հասնելու: Գիակցելով այս վտանգը, Լեհաստանը, Ավստրաիան, գերմանակն մի շարք տերություններ և Զապոռոժյեի կազակները միավորվեցին և 85.000 հոգանոց ուժով առաջ շարժվեցին դեպի թուրքական հորդաները՝ Լեհաստանի արքա Յան Սոբեսկու գլխավորությամբ։ Վիեննայի ճակատամարտը տեղի ունեցավ 1683 թվականի սեպտեմբերին։ Թուրքական բանակի համանատար Կարա Մուստաֆայի հրամանով առավոտյան ժամը 4-ին թուրքերը գրոհեցին Վիեննային հասած քրիստոնեական միացյալ ուժերին, որպեսզի թույլ չտա դրանց լիարժեք ծավալումը։ 13 ժամ արյունահեղ ճակատամարտ էր ընթանում հիմնականում հետևակայինների միջև, իսկ թուրքերը ճակատագրական սխալ էին թույլ տվել. Կարա Մուստաֆան շեշտը դրել էր քաղաքի վճռական գրոհի վրա, ոչ թե բուն ճակատամարտի։ Արդյունքում, Յան Սոբեսկին՝ 20000-անոց ծանր հեծելազորով իրականացրեց պատմության ամենախոշորագույն հեծելազորային գրոհներից մեկը և կանխորոշեց ճակատամարտի արդյունքը։ Թուրքերն ու իրենց դաշնակիցները ջախջախիչ պարտություն կրեցին՝ մարտի դաշտում թողնելով 15000 զոհված ու վիրավոր և 5000 գերի։ Թուրքերը կորցրեցին նաև իրենց ողջ հրետանին ու նահանջեցին։ Վիաննայի ճակատամարտով կարելի է ասել կասեցվեց Իսլամի ռազմական էքսպանսիան դեպի քրիստոնեական Եվրոպա։ 5. Բորոդինոյի ճակատամարտբորոդինո 1812թ. օգոստոսի 26-ի (սեպտեմբերի 7-ի) լուսաբացին, Մոսկվայից 125 կիլոմետրի վրա գտնվող Բորոդինո գյուղի մոտի՝ դաշտում, իրար դիմաց էին դուրս եկել Եվրոպայի միացյալ բանակի՝ Մեծ բանակի գլխավոր ուժերը (135.000 զինվոր, 587 թնդանոթ)՝ Նապոլեոն Բոնապարտի հրամանատարության ներքո և Ռուսական կայսրության գլխավոր ուժերը (130-140.000 մարտիկ, 624 թնդանոթ)` գեներալ Կուտոզովի հրամանատարության ներքո։ Ճակատամարտը սկսվեց 5։30՝ ֆրանսիական հրետանու համազարկով։ Գրեթե 14 ժամ տևած արյունահեղ մարտի արդյունքները մինչ այժմ էլ վիճարկվում են՝ ֆրանսիացիները Բորոդինոն համարում են իրենց հաղթանակը, որովհետև գրավեցին ռուսական ճակատի կենտրոնն ու թևը, իսկ ռուսները համարում են իրենց հաղթանակը, որովհետև թեև ֆրանսիացիք գրավեցին դիրքերը, բայց նահանջեցին առանց մարտի։ Կորուստների մասին տվյալները ևս հակասական են։ Ըստ տարբեր աղբյուրների՝ ֆրանսիացիներն ունեցել են 30-58.000 կորուստ՝ զոհվածներով, վիրավորներով և գերիներով, իսկ ռուսները՝ 40-45.000: Փաստ է, որ ճակատամարտից հետո ռազմի դաշտում մնացած դիակները այրելիս հավաքել են մոտ 50.000 դի։ Ամեն դեպքում, Բորոդինոյի ճակատամարտը համարվում է մինչ այդ եղած ճակատամարտերից ամենաարյունահեղը ու թեև այն չունեցավ վճռական կարճաժամկետ հետևանք հակամարտող կողմերի համար, այն կանխորոշեց 1812 թվականի Հայրենական մեծ պատերազմի հաղթական արդյունքը ռուսների համար, որովհետև Նապոլեոնը չկարողացավ հաղթեր ռուսական գլխավոր ուժերին։ 6. Կոտմանի ճակատամարտ Կոտմանի ճակատամարտ 1221 թ., ճակատամարտ հայ-վրացական զորքերի և Անդրկովկաս ներխուժած մոնղոլների միջև։ Տեղի է ունեցել հունվարին: Մոնղոլական 20-հազարանոց բանակը Զեբե նոյինի և Սուբադա բահատուրի գլխավորությամբ Անդրկովկաս էր թափանցել 1220 թվականին և Աղստևի շրջանում պարտության մատնել հայ-վրացական 10-հազարանոց զորքին։ Դաշինք կնքելով Ատրպատականի աթաբեկ Ուզբեկի և Խլաթի կառավարիչ Աշրափի հետ՝ հայ և վրաց իշխանները պատաստվում էին մոնղոլներին ճակատամարտ տալ գարնանը։ Իմանալով այդ, Ուտիքի Բեղամեջ կոչվող վայրում ձմեռելու քաշված մոնղոլները նախահարձակ եղան։ Հայ-վրացական բանակը Իվանե Ա Զաքարյան աթաբեկի և վրաց թագավոր Գեորգի IV Լաշայի գլխավորությամբ պարտության մատնեց մոնղոլների հավաքագրած թուրք-քրդական զորքին, բայց ի վերջո նահանջեց՝ չդիմանալով մարտադաշտ մտած մոնղոլական բանակի ճնշմանը։ Կոտմանի ճակատամարտում հայերից հատկապես աչքի ընկավ աջ թևում գործող Վահրամ Գագեցին, որը, չիմանալով հայ-վրացական հիմնական ուժերի նահանջի մասին, իր զորամասով թշնամուն հետապնդեց մինչև Գարդման։ Կոտմանի ճակատամարտը առաջին լուրջ դիմադրությունն էր մոնղոլներին Անդրկովկասում։ 7.Արարայի ճակատամարտ Տեղի է ունեցել 1918 թ. սեպտեմբերի 19-ին, պաղեստինի Ռաֆաթ-Արարա բարձրունքի վրա, ֆրանսիական զինված ուժերի կազմում գործող Հայկական լեգեոնի և թուրքական բանակի միջև։ 1914 թ. Եվրոպայում գտնվող Հայոց ազգային պատվիրակության ղեկավար Պողոս Նուբար փաշայի և Ֆրանսիայի զինված ուժերի կազմում ստեղծվում էր Հայկական լեգեոն, որը հետագայում պետք է դառնար Կիլիկիայի Հայկական Հանրապետության զինված ուժերի կորիզը։ Լեգեոնը պետք է մասնակցեր Պաղեստինյան ճակատում ռազմական գործողություններին։ 1918 թ․ սեպտեմբերի 19-ին Արարա բարձրունքի մոտ տեղի ունեցած ճակատամարտում, որին հայկական կողմից մասնակցում էր 5000, իսկ թուրքական կողմից 12000 զինոր, հայկական ուժերին հաջողվեց ճեղքել թշնամու ճակատը և անցնել նրա թիկունք։ Այս ճեղքումը ապահովեց դաշնակիցների անգլո-ֆրանսիական զորքերի ընդհանուր հարձակումը և թուրքերիլիակատարպարտությունը։ 8. Դիլմանի ճակատամարտ Տեղի է ունեցել ռուսական կայսրության և թուրքական զորքերի միջև Ուրմիա լճի շրջանում, Դիլման գյուղաքաղաքի մոտ (Իրան), առաջին համաշխարհային պատերազմի ժամանակ։ Այս ճակատամարտում ռուսական զորքերը հայազգի գեներալ Թովմաս Նազարբեկյանի զորավարական տաղանդի և հայկական 1-ին կամավորական խմբերի հրամանատար, հայ ազատագրական շարժման ականավոր գործիչ Անդրանիկի օժանդակությամբ ջախջախիչ պարտության են մատնում թուրքական զորքերին: Այս հաղթական ճակատամարտով փաստորեն վիժեցվում է թուրքական զորքերի լայնածավալ ծրագիրը` գրավելով Դիլման (քաղաք հյուսիսային Պարսկաստանում)՝ շարժվել Ջուլֆա, ապա՝ Նախիջևան, հետո ներխուժել Զանգեզուր, Ղարաբաղ: 9. Ստալինգրադի ճակատամարտ Սովետական զինվորը ծածանում է Կարմիր դրոշը Ստալինգրադի կենտրոնական հրապարակում, 1943 թ. Ստալինգրադի ճակատամարտը Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի հիմնական և վճռական ճակատամարտն էր, որում Նացիստական Գերմանիան և նրա դաշնակիցները կռվում էին Սովետական Միության դեմ Ստալինգրադ քաղաքի վերահսկման համար։ Ճակատամարտը տեղի ունեցավ 1942 թ. օգոստոսի 23-ից 1943 թ. փետրվարի 2-ը։ Այն համարվում է պատերազմների պատմության մեջ ամենաարյունալի ճակատամարտը՝ մոտավորապես երկու միլիոն զոհ։ Գերմանական բանակի մեծ կորուստների պատճառով Ստալինգրադի ճակատամարտը վճռական բեկում մտցրեց ողջ պատերազմում։ Ստալինգրադի ճակատամարտից հետո Գերմանական բանակը այլևս երբեք չկարողացավ վերադարձնել իր երբեմնի հզորությունը:

Пасха в нашей семье

сочинение

Каждый год мы празднуем пасху. За день до пасхи собираемся всей семьей и красим яйца. Мама готовит куличи, рис с сухофруктами. Рано утром Мама накрывает на стол. Крашеные яйца мы кладем в корзинку с проросшей рожью. Заранее я помогаю прорастить рожь. Мы все садимся за стол и начинаем играть. Каждый из нас выбирает пасхальное яйцо и начинает бить тупым или острым концом крашеного яйца о яйцо соперника. Выигрывает тот у кого останется целое яйцо. После завтрака мы с куличом идем в гости к прабабушке, а после выходим гулять по городу. Праздник проходит очень интересно.

Հարցեր

1*Մանրացումը, լուծումը, գոլորշացումը ֆիզիկական երեւույթներ են:

2*Անվանե՛ք բնության մեջ և կենցաղում հանդիպող օքսիդներ, նկա-
րագրե՛ք դրանց:
Օքսիդներ բաղկացած են որևէ տարրի և թթվածնի ատոմներից։
Օրինակ այդպիսի միացություններից է  ջուրը,  ածխաթթու գազը։
Ջուր, անօրգանական միացություն, ջրածնի օքսիդ, քիմիական բանաձևը՝ Н₂O։ Ջուրը բնության ամենատարածված նյութն է, բնության մեջ հանդիպում է պինդ, հեղուկ, գազային վիճակներում։
Ածխաթթվական գազ, CO₂ ածխածնի երկօքսիդն է՝ ածխածնի և օրգանական միացությունների այրման վերջնական արդյունքը։

Ածխաթթու գազը (CO2) լայն կիրառություն ունի հանքային ջրերի գազավորման և հրուշակեղենի արտադրության մեջ։

3*Ի՞նչն են անվանում դեֆորմացիա: Ներկայացրե՛ք դեֆորմացիայի օրինակներ:
Դեֆորմացիա արտաքին ուժերի ազդեցությամբ մարմնի ձևի կամ չափերի փոփոխություն։ Դեֆորմացիայի պարզագույն տեսակներն են ձգում-սեղմումը, սահքը, ոլորումը, ծռումը։

Օրինակ

Եթե պողպատից պատրաստված զսպանակը սեղմենք, ապա նա կփոխի իր ձևը, այսինքն` կդեֆորմացվի: Եթե հեռացնենք ձեռքը, ապա առաձգականության ուժի շնորհիվ զսպանակը կվերականգնի իր սկզբնական ձևը և չափերը:

“Вокруг света с Пасхой”

Какие события предшествуют светлому празднику Пасха?
Пасхе предшествует семинедельный Великий пост, когда верующие воздерживаются от определенных видов пищи. Неделю перед Пасхой называют Страстной седмицей (неделей). Каждый день седмицы связан с событиями последних дней из земной жизни Христа.
В день накануне Пасхи — Великую Субботу — старые и молодые, верующие и колеблющиеся собираются в храмах на молитву. В храм приносят особую пасхальную пищу, чтобы освятить ее. В день Воскресения Христова на стол ставят особые блюда, которые готовят только раз в году, — пасхальный кулич, творожную пасху, пасхальные крашеные яйца.

Что такое вербное воскресенье? Какова ее история

Вход Господень в Иерусалим (Вербное Воскресенье) — христианский праздник, отмечаемый в воскресенье за неделю до Пасхи.

Торжественный вход Иисуса в Иерусалим был вступлением Его на путь крестных страданий. Об этом событии рассказывают в своих Евангелиях все четыре евангелиста — Марк, Матфей, Лука и Иоанн.

У евреев был обычай: цари и победители въезжали в Иерусалим на конях или ослах, и народ торжественными криками, с пальмовыми ветвями в руках встречал их. Исполняя пророчества Ветхого Завета (Зах. 9,9), Христос именно таким торжественным образом въезжал в Иерусалим, но не как Царь земной или победитель в войне, а как Царь, Царство Которого не от мира сего, как Победитель греха и смерти.

На Руси этот праздник давно называется Вербным воскресением. Название происходит от того, что на этот праздник верующие приходят с ветками, как правило, ивовых растений — вербы, ивы, ветлы или других деревьев, которые первыми распускаются весной, в ознаменование тех ветвей, которые резали иудеи, встречавшие Иисуса в Иерусалиме.

Конечно, на юге используют цветы и ветви других деревьев, как правило, пальм. В России, где таких деревьев нет, и где первой распускается верба, с давних времен стали использовать ее ветви, почему и сам праздник стал называться Вербным воскресением. Но подлинное его название — Вход Господень в Иерусалим, Неделя Ваий или Цветоносное воскресение.

О каких пасхальных играх вы знали, а что для вас стало новой информацией?

Я знал  самая простую игру— стукая тупым или острым концом крашеного яйца яйцо соперника, человек старается выиграть как можно больше целых яиц. Если яйцо треснуло — проиграл!
Но есть еще и другие игры:

Кручение яиц

Смысл игры в том, что игроки одновременно закручивают яйца и смотрят, чьё прокрутилось дольше. Как именно ставить яйцо перез запуском, значения не имеет. Выигравший — забирает себе остановившиеся раньше яйца.

Существует и более сложный вариант этой игры. Яйцо нужно закрутить так, чтобы оно встало «на попа», то есть на своё широкое основание. Вот уж где надо проявить сообразительность и сноровку.

Эстафета с яйцом

Играющие разбиваются на две команды и должны бегом с яйцом в ложке добраться до финиша и вернуться назад, чтобы передать яйцо следующему товарищу по команде. Можно игру разнообразить и держать ложку не в руках, а во рту.

Катание яиц

Для этих целей взрослые мастерили детям горку с бортиками, по которой можно было скатывать яйца. Вокруг нее на ровной поверхности раскладывали небольшие сувенирчики и крашеные яйца. Играющие дети подходили по очереди к горке и скатывали каждый свое яйцо. Выигрышем становился тот предмет, которого яйцо коснулось.

Что такое ,,крашенка,, , а что такое ,,писанка,, ?

Писанки

Поначалу, пасхальные яйца красили лишь в красный цвет – символ крови Христовой. Со временем палитра цветов крашенок расширилась, и помимо цвета на яйца стали наносить рисунки и узоры. Так и появились писанки.

В старину писанка была не просто праздничным атрибутом, а настоящим шедевром народного искусства. Умение красиво расписать пасхальное яйцо под силу лишь по-настоящему талантливому мастеру.

Крашенки

Крашенкой называют яйцо, окрашенное любым способом.

Что традиционно должно стоять на пасхальном праздничном столе ?

Крашеные яйца, кулич, рыба, рис с сухофруктами.
Кулич – самое древнее обрядовое кушанье на Пасху. Его пекут в память о том, как Христос вкушал с учениками хлеб, чтобы они уверовали в его воскресение.

Տեսարանը իմ պատուհանից

«Ուսումնական գարուն»

1. Մարտ ամսվա ընթացքում ստեղծված վիճակի հետևանքով տարածված ու հաճախ գործածվող երեք բառ ընտրել:
   Վիրուս, տագնապ, հիվանդանոց
2. Հնարավորինս շատ տեղեկություններ հավաքել բառերի մասին:
   Վիրուս – բացատրուցյուն
   
   Մանրադիտակով հազիվ նշմարվող կամ բոլորովին չնշմարվող փոքրագույն ախտահարույց մանրէ, որ կարող է ինքնուրույն ապրել և զարգանալ ու փոփոխվել ըստ կենսապայմանների:
   
   Տագնապ – բացատրուցյուն
   
   Անհանգստություն, հուզմունք, խռովություն:
   Հիվանդության ամենավտանգավոր՝ վճռական պահը, որին հետևում է մահ կամ առողջացում, ճգնաժամ:Լարված՝ վտանգավոր դրություն, ծանր՝ դժվար կացություն:
   
   հիվանդանոց – բացատրուցյուն
   
   Հիվանդներին խնամող և բուժող հիմնարկություն:
   
3. Գտնել, թե օտար լեզուներում այդ բառերն ինչ տարբերակներ ունեն:
   ռուսերեն – вирус, тревога, больница
   անգլերեն – virus, alarm, hospital

Փոքրիկ իշխանը

Վարդի մասին

“Փոքրիկ իշխանը” ստեղծագործության իմաստը նրա պարզ, բայց փիլիսոփայական մտքերն են ։ Շատ իմաստուն խորհուրդներ նա ստանում է աղվեսից։ Աղվեսը դառնում է Փոքրիկ իշխանի իսկական ընկերն ու հավատարիմ ուղեկիցը ։ Նա օգնում է հերոսին և կիսում նրա հետ իր փորձը։ Աղվեսը փոքրիկ արքայազնին սովորեցնում է իսկական ընկերության մասին:

Իր ճամփորդության ընթացքում Փոքրիկ իշխանը շատ նոր բաներ է սովորում։ Բայց, ժամանակ առ ժամանակ, իշխանը սկսում է տխրություն զգալ իր տան հանդեպ: Նա մտածում է, թե ինչպես է այնտեղ, առանց նրա, աճում է արդյոք իր Վարդը։
Հարկ է նշել, որ Վարդը խորհրդանշում է մի օրիորդի: Նա սիրալի է, փխրուն և միամիտ: Փոքրիկ իշխանը սիրում է իր Վարդը, նա մշտապես հոգ էր տանում նրա մասին, իսկ երբ գնաց ճամփորդության, շատ էր տխրում, որ իր Վարդը մենակ էր թողել։

Look at the library notice and do the exercises to practise and improve your reading skills.

1. Preparation

Read the questions and choose the correct answer.
1. Where can you borrow books? – a library.

2.What do students do in a library? – study.

2. The school library

What can you do in the library?
In the library you can read, borrow books, use the computer for homework.

In the library you can’t eat, talk loudly to friends, use your phone.

The library is closed on Sundays. Students can take away 3 books at one time. Students must keep quiet. Switch off your mobile phone.

You can use Facebook on the library computers — False.
You can eat lunch in the library — False.
You need a library card — True.
The library is open on Saturday afternoon — False.
You can use the library on Sunday — False.
You can’t talk on the phone in the library — True.

Does your school have a good library?

Yes, our school has a good and big library.

OUR VACATION

Every year we go to Florida. We like to go to the beach.

My favorite beach is called Emerson Beach. It is very long, with soft sand and palm trees. It is very beautiful. I like to make sandcastles and watch the sailboats go by. Sometimes there are dolphins and whales in the water!

Every morning we look for shells in the sand. I found fifteen big shells last year. I put them in a special place in my room. This year I want to learn to surf. It is hard to surf, but so much fun! My sister is a good surfer. She says that she can teach me. I hope I can do it!

DID YOU UNDERSTAND THE TEXT?

Please answer the following questions of understanding:

Question 1:
My favorite beach is…
Emerson Beach

Question 2:
What animals do I see in the water?
Dolphins

Question 3:
How many shells did I find last year?
Fifteen

Question 4:
What do I want to learn this year?
Surfing

Question 5:
Where did I put my shells last year?
In my room

Բլոգային Աշխատանք

• Ներկայացնել Արտաշեսյան վերջին արքաներին, որոնք կառավարելեն Տիգրան Մեծից հետո:

Տիգրան Մեծին հաջորդում է նրա որդին՝ Արտավազդ Բ-ն, որը մասնակցություն է ունենում Հռոմի՝ Պարթևստանի դեմ ուղղված պատերազմներին։ Նա երկու անգամ խոստանում է զորք տրամադրել Հայաստանի «բարեկամ և դաշնակից» համարվող Հռոմին, սակայն երկու անգամ էլ հռոմեացի զորավարների սխալ քայլերը տեսնելով և վերահաս պարտությունը զգալով՝ նա հետ է քաշում իր զորքերը։ Առաջին արշավանքը ավարտվում է Կրասսոսի մահով, իսկ երկրորդը Անտոնիոսի անփառունակ պարտությամբ։ Ի վերջո՝ մ․թ․ա․ 34 թվականին Անտոնիոսը մեղադրում է նրան դավաճանության մեջ և ներխուժելով Հայաստան՝ գերեվարում է նրան Ալեքսանդրիա, ապա մահապատժի ենթարկում։

Արտավազդ Բ-ին հաջորդում է իր որդին՝ Արտաշես Բ-ն։ Նա Արտավազդ Բ-ի որդին էր, որը կարողացել էր խույս տալ իր ընտանիքի հետ գերության մեջ հայտնվելուց։ Նա մ․թ․ա․ 30 թվականին դառնում է Հայաստանի թագավոր, գրավում Ատրպատականը, կոտորել տալիս Հայաստանում գտնվող բոլոր հռոմեացիներին, սակայն մ․թ․ա․ 20 թվականին դավադրաբար սպանվում է հռոմեացիների պատվերով։ Արտաշես Բ-ին հաջորդում է հռոմեացի դրածո Տիգրան Գ-ն, որը գահակալման սկզբում վարում էր հռոմեամետ քաղաքականություն, սակայն գահակալման վերջում սկսեց ընդգծել իր ինքնուրույնությունը և առանց Հռոմի թույլտվության՝ իրենից հետո գահաժառանգ թողեց իր որդուն՝ Տիգրան Դ-ին։ Սակայն Հռոմը զորքեր է ուղարկում և գահընկեց անելով Տիգրան Դ-ին գահ է բարձրացնում Արտավազդ Գ-ին։ Որոշ ժամանակ անց Տիգրան Դ-ն ժողովրդական ապստամբություն է բարձրացնում դրածո Արտավազդ Գ-ի դեմ և նրան սպանելով դառնում հայոց արքա։ Ի վերջո՝ սարմատական լեռնական ցեղերի դեմ պատերազմելու ժամանակ զոհվում է Տիգրան Դ-ն, և նրա մահով մ․թ․ 1 թվականին ավարտվում է Արտաշեսյանների արքայատոհմի ժառանգական իշխանությունը։

• Ներկայացնել Արտավազդ 2-րդին որպես հայոց արքա։

Արտավազդ Բ

Հայոց Արտավազդ Բ թագավորը գահակալել է մ. թ. ա. 55–34 թթ-ին: Նա հմուտ դիվանագետ էր, ռազմական գործիչ, օտար լեզուների գիտակ: Արտավազդ Բ-ն հոր՝ Տիգրան Բ Մեծի կառավարման վերջին տարիներին եղել է նրա գահակիցը: Թագավորել է միջազգային անբարենպաստ իրադրության՝ Հռոմի և Պարթևստանի միջև սրված հակամարտության պայմաններում: Այդուհանդերձ, կարողացել է պահպանել Հայաստանի անկախությունը: Միջագետք արշավող հռոմեացի զորավար Մարկոս Կրասոսին չի տրամադրել 1600-անոց հայկական հեծելազորը և դրանով նպաստել է Խառան քաղաքի մոտ վճռական ճակատամարտում (մ. թ. ա. 53 թ.) պարթևական բանակի հաղթանակին: 53 թ-ի հունիսին Արտաշատում հայտարարել է իր բարեկամությունը պարթևներին, սակայն չի խզել դաշնակցային հարաբերությունները Հռոմի հետ: Մ. թ. ա. 51–50 և 40–38 թթ-ին պարթևների` հռոմեական տիրապետության տակ գտնվող Սիրիա (Ասորիք), Փյունիկիա և Փոքր Ասիա ներխուժման ժամանակ պահպանել է չեզոքություն: Արտավազդի դաշնակից Պարթևաց արքա Որոդեսի սպանությունից (մ. թ. ա. 37 թ.) հետո նոր արքա Հրահատ IV-ը հակահայկական դաշինք է կնքել Ատրպատականի թագավորի հետ, և Արտավազդ Բ-ն հարկադրաբար անցել է Հռոմի կողմը: 36 թ-ին, երբ հռոմեական զորավար Մարկոս Անտոնիոսը Հայաստանի տարածքով արշավել է Ատրպատական, Արտավազդ Բ-ն խոստացել է օգնել նրան, սակայն, բախվելով նրա անխոհեմ ռազմավարությանը, գրավել է չեզոք դիրք: Պարտվելով Ատրպատականում՝ Անտոնիոսն իր արշավանքի ձախողման համար մեղադրել է Արտավազդ Բ-ին և քանիցս փորձել խաբեությամբ ձերբակալել նրան: 34 թ-ին Անտոնիոսը ներխուժել է Հայաստան: Արտավազդ Բ-ն փորձել է հաշտվել նրա հետ, սակայն Արտաշատի մոտ բանակցության ժամանակ գերվել և տարվել է Եգիպտոսի Ալեքսանդրիա քաղաքը: 31 թ-ին գլխատվել է Անտոնիոսի և Եգիպտոսի թագուհի Կլեոպատրա VII-ի հրամանով:Արտավազդ Բ-ն գրել է ողբերգություններ, ճառեր, պատմական երկեր (հունարեն), որոնց մի մասին ծանոթ է եղել հույն գրող Պլուտարքոսը: Նրա պատկերով հատվել է դրամ: Հայաստանի թատերական գործիչների միությունը Արտավազդ Բ-ի անունով սահմանել է «Արտավազդ» մրցանակը:

• Ո՞վ էր այն հայոց թագուհին, որ եղել է Արտաշեսյաններ դինաստիայից, ներկայացնել նրան:

ԷՐԱՏՈՆ

Մեզ հայտնի է նաև Տիգրան IV-քույր և գահակից Էրատոն: Հայկազուն-Արտաշեսյանների վերջին գահակալը դարձավ հենց նա: Էրատոն մեր պատմության մեջ միակ է, որ գահ է բարձրացել երեք անգամ: Էրատոյի կենսագրություններից շատ քիչ բան է հայտնի: Հայտնի չէ նրա ծննդյան թվականը: Նա Տիգրան III արքայի դուստրն էր, ով իր հոր՝ Արտավազդ II-ի հետ գերվել է Ք.ա. 34 թ. և մինչև Ք.ա. 20 թ. պատանդ եղել հռոմեացիների մետ: Այդ թվականին վերադառնալով` նա դարձել էր Մեծ Հայքի թագավոր` փոխարինելով եղբորը: Նաև հայտնի չէ, թե որտեղ է ծնվել Էրատոն` Հռոմո՞ւմ, թ՞ե Հայաստանում: Հայտնի չէ, թե ինչու եղբայրն ու քույրն միասին հռչակվեցին գահակից: Պատմագիտության մեջ կարծիք է հայտնվել, թե նրանք եղել են խորթ քույր և եղբայր:

Տիգրա IV-ը և Էրատոն հատել են համատեղ դրամներ, որոնց վրա կան երկուսի պատկերները և անունները: Այդ դրամների մի երեսին կարդում ենք Տիգրան IV-ի տիտղոսը` «արքայից արքա Տիգրանին», իսկ մյուս երեսին `«Տիգրան արքայի քույր Էրատոյին»: Սակայն Քրիստոսի ծննդյան 1 թվականին` Հայաստան ներխուժած հյուսիսի լեռնականների հետ ընդհարման ժամանակ , Տիգրան IV զոհվեց: Էրատոն հրաժարվեց գահից: Այդ թվականը պատմագիտության մեջ համարվում է Հայկազուն-Արտաշեսյանների հարստության անկման տարի, բայց ավելի ուշ Էրատոն մեկ անգամ ևս գահ կբարձրանա, բայց միանձնյա:

Книга и ее история

Можно считать, что история появления книги началась с появлением письменности, когда произведения стали записывать на стенах, на коре деревьев, глиняных табличках и многом другом. К примеру, в Индии писали иглой на пальмовых листьях, подравняв края,  их сшивали ниткой. Немало библиотек было из глиняных книг. Сочинения или летописи записывали на небольших глиняных табличках.

Древние греки придумали восковые книги. Это были несколько  дощечек с квадратной выемкой, которая заливалась воском. Писали на таких «страничках» острым концом палочкой, а если была допущена ошибка, тупым концом, словно ластиком, стирали её. В углах дощечек прокалывались дырочки и их связывали шнурком.

Предшественниками бумаги были папирус и пергамент.

Книга из папируса

В Древнем Египте, Риме и Греции книги научились изготавливать из папируса. Для этого стебли тростника разрезали на полосы, вымачивали в воде, а затем склеивали между собой. На папирусе писали деревянной палочкой или кисточкой, а краску изготавливали из угля, смешанного со смолой. Затем папирус наматывали на деревянные или костяные стержни. Получался свиток. Но со временем папирус начинал крошиться или портился от влажности. И тогда люди изобрели новый материал для письма — пергамент, который изготавливали из кожи животных. Но такой способ изготовления книг был очень дорогим, поэтому бедные люди не могли им воспользоваться.

Книги из папируса были сделаны в форме свитка с палочками на концах. Читали их так: левой рукой держали начало, а правой разворачивали. А вот книги из пергамента были похожи на сундучок. Деревянные обложки обтягивались кожей, уголки укреплялись металлом. Каждая книга запиралась на замочек.

Но о печатных станках ещё не знали, поэтому каждую книгу переписывали от руки. Художники дополняли их картинками.

Изобретателем первого печатного станка  был немец Иоганн Гуттенберг в 14 веке.  В то время книги очень ценили и относились к ним крайне бережно.

С 2004 года самой большой книгой в мире считалась «Суперкнига», весившая 252, 6 кг, размером 2, 74 на 3. 0, 7 метра. Она была издана в Денвере в 1976 году.

В 2007 году с помощью нанотехнологий стало возможным создать миниатюрную. копию Ветхого Завета. Книга размером менее 0,5 мм, содержит 300 000 слов.